Lẫn xỉ tạp chất trong mối hàn - nguyên nhân và cách khắc phục
Lẫn xỉ tạp chất trong mối hàn là thế nào?
Lẫn tạp chất (inclusion) là một dạng khuyết tật thường gặp trong hàn, xảy ra khi các vật liệu không mong muốn bị mắc kẹt bên trong mối hàn. Hai loại lẫn tạp chất phổ biến nhất là lẫn xỉ (slag inclusion) và lẫn tungsten (tungsten inclusion). Việc hiểu rõ về các loại tạp chất này, nguyên nhân gây ra và cách phòng tránh là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và độ bền của mối hàn.
Tác hại của việc lẫn tạp chất của mối hàn:
- Giảm độ bền cơ học của mối hàn.
- Gây ra các điểm tập trung ứng suất.
- Ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của mối hàn.
Lẫn Xỉ (Slag Inclusion) trong mối hàn
Thế nào là lẫn xỉ trong mối hàn?
Xỉ là sản phẩm phụ của quá trình hàn, hình thành từ thuốc hàn (trong hàn hồ quang tay SMAW hoặc hàn dây lõi thuốc FCAW) hoặc từ các phản ứng hóa học giữa kim loại nóng chảy và môi trường xung quanh. Lẫn xỉ xảy ra khi xỉ không nổi lên bề mặt mối hàn mà bị mắc kẹt bên trong.
Nguyên nhân lẫn xỉ trong mối hàn
- Kỹ thuật hàn không đúng: Góc độ que hàn không phù hợp, tốc độ hàn quá nhanh, hoặc không làm sạch xỉ giữa các lớp hàn.
- Khe hở mối hàn quá hẹp: Khó khăn cho xỉ thoát ra ngoài.
- Dòng điện hàn không phù hợp.
- Bề mặt vật liệu không sạch.
Ảnh hưởng lẫn xỉ trong mối hàn
- Giảm độ bền cơ học của mối hàn, đặc biệt là độ bền kéo và độ bền uốn.
- Gây ra các điểm tập trung ứng suất, làm tăng nguy cơ nứt gãy.
Biện pháp phòng tránh lẫn xỉ trong mối hàn
- Sử dụng kỹ thuật hàn đúng cách, đảm bảo góc độ que hàn và tốc độ hàn phù hợp.
- Chuẩn bị khe hở mối hàn đủ rộng.
- Điều chỉnh dòng điện hàn phù hợp.
- Làm sạch kỹ bề mặt vật liệu và xỉ giữa các lớp hàn.
Lẫn Tungsten (Tungsten Inclusion)
Lẫn Tungsten là gì?
Tungsten là vật liệu làm điện cực trong hàn TIG (GTAW). Lẫn tungsten xảy ra khi các mảnh tungsten từ điện cực bị nóng chảy và rơi vào vũng hàn.
Nguyên nhân dẫn đến việc bị lẫn Tungsten
- Dòng điện hàn quá cao.
- Va chạm giữa điện cực và vũng hàn.
- Đầu điện cực bị mòn hoặc hư hỏng.
- Góc mài điện cực không đúng.
Ảnh hưởng của việc lẫn Tungsten
- Tungsten là vật liệu rất cứng và giòn, làm giảm độ dẻo dai và độ bền va đập của mối hàn.
- Có thể gây ra nứt và hỏng hóc trong quá trình sử dụng.
Phòng tránh việc lẫn tungsten trong mối hàn
- Sử dụng dòng điện hàn phù hợp.
- Tránh va chạm giữa điện cực và vũng hàn.
- Kiểm tra và mài điện cực tungsten đúng cách.
- Sử dụng khí bảo vệ chất lượng cao.
Kiểm tra và phát hiện việc phát hiện lẫn Tungsten trong mối hàn
- Kiểm tra bằng mắt thường: Có thể phát hiện các lẫn tạp chất lớn trên bề mặt mối hàn.
- Kiểm tra bằng phương pháp không phá hủy (NDT): Sử dụng các phương pháp như chụp X-quang, siêu âm để phát hiện lẫn tạp chất bên trong mối hàn.
Kết luận về việc lẫn tạp chất lẫn xỉ trong mối hàn
Việc kiểm soát và phòng tránh lẫn tạp chất là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng mối hàn. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng tránh, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ xảy ra khuyết tật này. CTWEL luôn cập nhật những kiến thức mới nhất về hàn để hỗ trợ bạn.