0903212070 / 024.35578563
Menu 0903212070

Hàn là quá trình đặc biệt và quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, nhưng không phải lúc nào mối hàn cũng đạt chất lượng hoàn hảo. Các khuyết tật hàn có thể ảnh hưởng đến độ bền, tính thẩm mỹ và an toàn của sản phẩm. Việc nhận biết, hiểu rõ nguyên nhân và biết cách khắc phục các khuyết tật này là vô cùng quan trọng đối với kỹ sư, thợ hàn và các kỹ thuật viên liên quan khác.

Các loại khuyết tật của liên kết hàn phổ biến như sau

  • Nứt (Cracks): Là vết đứt gãy trong kim loại mối hàn hoặc vùng lân cận, do ứng suất dư, biến dạng hoặc nhiệt độ thay đổi đột ngột. Nứt là một trong những khuyết tật nghiêm trọng nhất.
  • Rỗ khí (Porosity): Là các lỗ nhỏ li ti trong mối hàn do khí bị kẹt lại trong quá trình kim loại nóng chảy đông đặc. Rỗ khí làm giảm độ bền và tính kín khít của mối hàn.
  • Ngậm xỉ (Slag Inclusions): Là các tạp chất không kim loại (xỉ hàn) bị kẹt lại trong mối hàn. Ngậm xỉ làm giảm độ bền và độ dẻo của mối hàn.
  • Cháy chân (Undercut): Là rãnh lõm ở mép mối hàn, làm giảm tiết diện chịu lực của mối hàn.
  • Không ngấu (Lack of Penetration/Fusion): Là tình trạng kim loại không nóng chảy và liên kết hoàn toàn với nhau, tạo ra khe hở hoặc liên kết yếu.
  • Biến dạng (Distortion): Là sự thay đổi hình dạng của chi tiết sau khi hàn do nhiệt độ và ứng suất dư.

Bảng phân loại chi tiết các khuyết tật mối hàn

Loại khuyết tật Vị trí Chú ý
1- Rỗ khí -Porosity Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone Rỗ khí vẫn có thể tìm thấy ở vùng ảnh hưởng nhiệt và kim loại cơ bản nếu vật hàn là vật đúc.
2- Lẫn sỉ- Inclution Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone và vùng bề mặt mối hàn Weld interface  
3- Không ngấu -  Incomplete fusion Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone và vùng bề mặt mối hàn Weld interface Ở mặt hoặc giữa các lớp hàn
4- Mối hàn không ngấu hoàn toàn- Incomplete joint penetration Vùng kim loại cơ bản BMZ- Base metal zone. Ở chân mối hàn với mối hàn vát mép.
5- Cháy chân - Undercut Vùng bề mặt mối hàn Weld interface và vùng ảnh hưởng nhiệt - HAZ Heat-affected Zone Cạnh phần chân mối hàn
6-Hàn thiếu- Underfill Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone ở bề mặt hoặc chân mối hàn
7- Chảy tràn - Overlap Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone Ở cạnh mối hàn
8- Tách lớp - Lamination Vùng kim loại cơ bản BMZ- Base metal zone. Chủ yếu ở phần giữa của chiều dày kim loại cơ bản
9- Xé do tách lớp Delamination Vùng kim loại cơ bản BMZ- Base metal zone. Chủ yếu ở phần giữa của chiều dày kim loại cơ bản là sự tách rời của tách lớp dưới tác dụng của ứng suất
10-  Chồng lớp hoặc chồng mí - Seams or Laps Vùng kim loại cơ bản BMZ- Base metal zone. Ở bề mặt kim loại cơ bản theo hướng cán
11- Nứt phân lớp Lamellar tear  Vùng kim loại cơ bản BMZ- Base metal zone. Ở kim loại cở bản gần vùng ảnh hưởng nhiêt. 
12- Nứt - Crack Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone và vùng ảnh hưởng nhiệt - HAZ Heat-affected Zone Nhiều vị trí
13- Lõm- Concavity Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone Ở bề mặt mối hàn với các mối hàn góc 
14- Lồi mối hàn góc - Convexity Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone Ở bề mặt mối hàn với các mối hàn góc 
15 - Lồi mối hàn giáp mối - Weld reinforcement Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone Ở bề mặt mối hàn với các mối hàn giáp mối
16 - Bắn tóe Spatter Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone và vùng kim loại cơ bản BMZ- Base metal zone.  Ở bề mặt mối hàn và bề mặt vùng kim loại mối hàn 
17- Vết mồi hồ quang -Arc strike Ở vùng kim loại mối hàn - Weld metal zone và vùng kim loại cơ bản BMZ- Base metal zone.  Ở bề mặt mối hàn và bề mặt vùng kim loại mối hàn

Một số hình ảnh của khuyết tật có thể minh họa bằng hình dưới đây 

Khuyết tật mối hàn giáp mối

  • Khuyết tật không ngấu hoàn toàn Incomplete Joint Penetration - IJP

    Ngày đăng: 18/01/2025
    Trong quá trình hàn, đặc biệt là hàn giáp mối (butt joint), việc đảm bảo kim loại hàn ngấu hoàn toàn qua toàn bộ chiều dày của vật liệu là rất quan trọng. Khuyết tật không ngấu hoàn toàn (Incomplete joint penetration - IJP), hay còn gọi là thiếu ngấu chân (Lack of root penetration), xảy ra khi kim loại hàn không điền đầy và liên kết hoàn toàn đến phần gốc...
  • Khuyết Tật Không Ngấu -Incomplete Fusion

    Ngày đăng: 18/01/2025
    Trong quá trình hàn, mục tiêu là tạo ra sự liên kết kim loại hoàn hảo giữa các chi tiết được hàn. Khuyết tật không ngấu (Incomplete fusion), hay còn gọi là thiếu chảy (Lack of fusion), xảy ra khi kim loại hàn không liên kết hoàn toàn với kim loại cơ bản hoặc giữa các lớp hàn (trong trường hợp hàn nhiều lớp). Đây là một khuyết tật nghiêm trọng, ảnh...
  • Lẫn xỉ tạp chất trong mối hàn - nguyên nhân và cách khắc phục

    Ngày đăng: 18/01/2025
    Lẫn xỉ tạp chất trong mối hàn là thế nào?  Lẫn tạp chất (inclusion) là một dạng khuyết tật thường gặp trong hàn, xảy ra khi các vật liệu không mong muốn bị mắc kẹt bên trong mối hàn. Hai loại lẫn tạp chất phổ biến nhất là lẫn xỉ (slag inclusion) và lẫn tungsten (tungsten inclusion). Việc hiểu rõ về các loại tạp chất này, nguyên nhân gây ra và...
  • Rỗ Khí Trong Hàn

    Ngày đăng: 18/01/2025
    Khuyết tật rỗ khí  Rỗ khí là một trong những khuyết tật phổ biến nhất trong quá trình hàn, ảnh hưởng đến chất lượng và độ bền của mối hàn. Rỗ khí là các lỗ trống hình thành do khí bị mắc kẹt trong kim loại nóng chảy khi nó đông đặc. Kích thước, hình dạng và sự phân bố của rỗ khí rất đa dạng, và việc phân loại chúng giúp ích...